نقش و جایگاه ویژه مربی به عنوان ستون هر تیم غیرقابل‌انکار است، اما گاهی مربیان با اتخاذ تدابیر و برخوردهای غلط برخلاف آنچه انتظار می‌رود، موجب افزایش اضطراب و برانگیختگی بازیکنان می‌شود که کارایی ورزشکاران را از حد مطلوب پایین می‌آورد. مربیان معمولاً نمی‌خواهند که ورزشکارانشان بیش از حد معمول برای یک مسابقه مضطرب باشند؛ اما گاهی اوقات یک مربی اقدامی به کار می‌برد که عکس اثر مورد انتظار را دارد.
در اینجا برخی نمونه کارهایی را ارائه می‌کنیم که مربیان اکثر اوقات به‌اشتباه بر این باورند که این اقدامات ورزشکاران را در کاهش اضطراب کمک می‌نماید.
*آموزش قبل و در طول مسابقه. آموزش تکنیک و مرور فن‌های جدید در زمان‌هایی که ورزشکار تنش دارد به علت اینکه ورزشکار نمی‌تواند به خوبی اطلاعات جدید را پردازش کند بی‌فایده است. در طول لحظات پرفشار قبل یا حین مسابقه نمی‌توان اطلاعات جدید را در ذهن پردازش کرد، بنابراین به سرعت فراموش می‌شوند. هیجانات ناشی از برانگیختگی و اضطراب بالا مانع یادگیری می‌شود و نبود تمرین در مهارت‌های بدنی تازه هر تلاشی در این زمینه را محکوم به شکست می‌کند. مربیان باید از ارائه مهارت‌های تازه، تعبیرهای پیچیده پرهیز کنند زیرا که این مطالب جدید نه‌تنها به ورزشکاران کمک نمی‌کند بلکه عدم انجام آن بدون تمرین نیز اضطراب آنها را افزایش هم می‌دهد.
*این دعا که ما باید این بازی رو ببریم، یا تو باید این بازی را ببری موجب افزایش تنش ورزشکاران می‌شود چراکه ورزشکاران قبل از مسابقه معمولاً تحت شرایط تنش‌زایی هستند و هر چیزی که اهمیت مسابقه بالا ببرد این تنش آنها را افزایش می‌دهد. یادآوری به ورزشکاران درباره اهمیت مسابقه به جای اینکه روحیه آنها را بالا ببرد موجب روحیه زدایی می‌شود.
*استفاده از لحن انتقادآمیز به عنوان محرکی برای تغییر شرایط ورزشکار در مسابقه. ورزشکاران برای موفق شدن برخلاف این نیازمند اعتمادبه‌نفس دارند. آنها برای اینکه موفق بشوند و به بهترین نحو عمل کنند باید به توانایی خود احساس خوبی داشته باشند. انتقاد از شخصیت و عملکرد ورزشکار یا اظهارنظرهای نیش‌دار برای افزایش انگیزه به هیچ‌وجه کمکی به ورزشکار نمی‌کند. درست است که برخی از بازیکنان در پاسخ به اظهارنظرهای تند مربی، برانگیخته می‌شوند. ممکن است برخی بازیکنان با نیرومندی، خشونت و عزم راسخ واکنش نشان دهند و موفق شوند اما معمولاً در اندیشه خود خواهند گفت (به او نشان خواهم داد که با چه کسی طرف است!) اما در درازمدت بدرفتاری کلامی با ورزشکاران موجب رنجش، خشم و وفاداری کمتر به مربی می‌شود. درنتیجه ممکن است عملکرد پایین می‌آید؛ بنابراین این روش موجب افزایش اضطراب و برانگیختگی ورزشکاران در جهت منفی قبل یا در شرایط مسابقه می‌شود.
تعیین اهداف به‌گونه‌ای نادرست. گاهی وقت‌ها یک مربی از ورزشکاری می‌خواهد به هدفی دست یابد که ورزشکار احساس می‌کند که به صورت غیرواقع‌بینانه مشکل است. درست است که اهداف چالشی موجب افزایش انگیزه ورزشکاران می‌شود؛ اما هدف‌هایی که به‌شدت سخت هستند و مربی بدون مشورت با ورزشکاران آنها را تعیین می‌کند به خصوص اهدافی که مبتنی بر نتایج هستند (نتایجی که ورزشکاران بر آن کنترل ندارند) و نه مبتنی بر عملکرد موجب اضطراب می‌شوند و اثرهای انگیزش زدایی بر عملکرد دارند. درواقع، برخی ورزشکاران به جای تلاش برای رسیدن به هدف‌هایی که به نظرشان خیلی بیشتر از انتظار واقع‌بینانه نیستند، تسلیم می‌شوند یا دست می‌کشند. اعتقاد این ورزشکاران چنین است که تلاش نکنم شکست نمی‌خورم یا چرا به خودم زحمت بدهم درحالی‌که نمی‌توانم و شکست می‌خورم.
شکل دادن احساس گناه. اشتباهی رایج در مربیگری این است که ورزشکاران را نسبت به عملکردشان وادار به احساس گناه کنند. اظهارنظرهایی مانند اینکه “شما بچه‌ها باید از خودتان خجالت بکشید” یا ” این همه تماشاگر را ناامید کردید”. احساس گناه نه تنها انگیزه بخش نیست بلکه اضطراب را بالا می‌برد و به نظر یکی از علت‌های زیربنایی اضطراب در مسابقه است.
*مقصر دانستن داور در نتایج. مربیان اغلب زمانی که در حال باخت هستند به داور و مسئولین به‌شدت اعتراض می‌کنند. گاهی مربیان فکر می‌کنند که اعتراض به داور ورزشکاران را انگیخته می‌کند این درحالی‌که است که به ورزشکار این القا می‌شود که نتیجه مسابقه در دسترس او نیست و این امر اضطراب وی را دوچندان می‌کند، درنتیجه ورزشکاران استحکام ذهنی خود را از دست می‌دهند.
*یادآوری به ورزشکاران در قبل مسابقه در مورد اینکه چه کسانی شما را تماشا می‌کنند. اغلب ورزشکاران قبل از مسابقه به این موضوع که چه کسانی در حال تماشای آنها هستند فکر نمی‌کنند اما یادآوری این موضوع که دیگری مهمی در حال تماشای مسابقه او هست موجب می‌شود ورزشکار، موقعیت را تهدیدآمیز احساس کند و دچار اضطراب از ارزیابی منفی دیگران شود.
نگاهی به برخی الگوهای صحیح در رفتار بازیکن با مربی
واضح است که با کمک مربی می‌توان پیشرفت بیشتری داشت، این که چه طور قبل از بازی به خود روحیه می‌دهید و چگونه با مشکلات کنار می‌آیید همه به کمک مربی قابل انجام است. مربیان نه تنها با بازیکنان زیادی در ارتباط بوده‌اند و می دانند که کدام تکنیک‌ها کارساز هستند، بلکه بسیاری از آنها خود بازیکن بوده‌اند و می‌توانند تجربه خود را در اختیار شما قرار دهند.
مربی می‌تواند به شما کمک کند که بهترین عملکرد را داشته باشید و بدون مصدومیت به کار خود ادامه بدهید. بسیاری از مربیان در زمینه مراقبت‌های پزشکی و سلامتی دوره دیده‌اند. آنها یاد گرفته‌اند که چطور می‌توان از آسیب دیدگی‌ها پیشگیری کرد، بدن را گرم کرد و از باندها برای بستن اعضای بدن استفاده کرد. هنگام آسیب دیدگی مربیان می‌توانند بهترین درمان را به بازیکنان پیشنهاد دهند. همچنین خارج از زمین بازی می‌توان با مربی ارتباط نزدیک‌تری داشت و این مساله می‌تواند بر روحیه بازیکنان تاثیرگذار باشد.
سعی کنید با مربی خود ارتباط خوبی داشته باشید. مربی کسی است که برای شما برنامه ریزی می‌کند و شما ساعت‌های طولانی را با او می‌گذارنید. اگر به مربی خود احترام نگذارید، از کار ورزش خود خود نیز منزجر خواهید شد.
سعی کنید در حد توانایی خود به مربی قول بدهید و در توضیح عملکرد خود واقع بین باشید، زیرا اگر این طور نباشد اعتماد بین شما از بین خواهد رفت.
مشاهده و خرید تمامی کتاب های روز مربیگری فوتبال
ارتباط بین مربی و ورزشکار بر پایه احترام و اعتماد متقابل است. اگر سر وقت برای تمرین برسید، قوانین را رعایت کنید و برای داشتن کارایی خوب تلاش کنید، می‌توانید تاثیر خوبی بر مربی بگذارید.
اگر با نظر مربی خود مخالف هستید، سعی کنید در نظر بگیرید که او تجربه بیشتری نسبت به شما دارد. اگر دلیل او را برای انتخاب و تصمیم گیریش نمی‌فهمید، سعی کنید که در این باره با او صحبت کنید. داشتن ارتباط بسیار مهم است، زیرا مربی و ورزشکار باید بدانند که می‌خواهند چه چیزی را به دست بیاورند.
دانستن این که مربی شما چطور تیم را مدیریت می‌کند، می‌تواند به شما در داشتن ارتباط کمک کند، مربیان معمولا دو نوع هستند: کسانی که بر طبق اصل فرمانبرداری عمل می‌کنند و کسانی که بر اصل مسئولیت تکیه می‌کنند.
مربیانی که از اصل فرمانبرداری استفاده می‌کنند، معتقدند که تنها کسانی هستند که مسئولیت تیم را بر عهده دارند و آنها قوانین را پایه ریزی می‌کنند. این روش می‌تواند برای کار گروهی کارساز باشد، زیرا به این ترتیب بازیکنان باور می‌کنند که مربی‌شان اعتماد به نفس و تجربه کافی برای تصمیم گیری دارد. برای ارتباط برقرار کردن با این مربی باید از قوانین پیروی کرد و به او احترام گذاشت.
مربیانی که از اصل مسولیت استفاده می‌کنند به بازیکنان اجازه می‌دهند تا در قانونگذاری‌ها شرکت کنند. مثلا تصمیم بگیرند کسی که دیر به سر تمرین‌ها می‌رسد چه مجازاتی داشته باشد. برای ارتباط برقرار کردن با چنین مربی باید به او نیز احترام بگذارید. این نوع مربی‌ها زیاد سخت‌گیر نیستند و اگر مشکلی با قوانین داشتید می‌توانید با او موضوع را مطرح کنید.
متاسفانه همه نمی‌توانند با مربی خود ارتباط خوبی داشته باشند. معمولا مربیان و بازیکنان در مورد میزان زمانی که باید تمرین کنند و تبعیض‌هایی که مربیان بین ورزشکاران می‌گذارند، دچار مشکل می‌شوند. بعضی از بازیکنان نیز معتقدند که مربی آنها زیادی سخت‌گیر است و لذت ورزش را از بین می‌برد. یکی از بهترین راه‌ها برای ارتباط برقرار کردن با مربی تمرکز بر پیروزی در مسابقات است. وقتی یک تیم احساس فشار زیادی برای پیروزی می‌کند، ورزشکاران احساس می‌کنند که نادیده گرفته شده اند و اعتماد بین مربی و آنها از بین می‌رود، می‌توانید در صورت بروز مشکل با سرمربی صحبت کنید او می‌تواند به شما کمک کند و ارتباط مربی را با تیم تقویت کند.
اگر شروع خوبی با مربی خود نداشتید، سعی کنید مشکلات را برطرف کنید. سعی کنید وقتی را با مربی خود بگذارنید و در مورد مشکلات صحبت کنید. هنگامی که با او صحبت می‌کنید سعی کنید اعتراض نکنید.
در عوض از او بخواهید که به شما کمک کند و مشکل را حل کند. به صحبت‌های مربی به خوبی گوش دهید. مربی ممکن است از مشکلاتی که در ذهن شماست آگاهی نداشته باشد، وقتی شما احساس خود را به او بگویید بهتر همدیگر را درک خواهید کرد و رابطه بهتری خواهید داشت.
باشگاه و مدرسه فوتبال درفک البرز، تلاش دارد تا همگام با تمرینات بهترین آکادمی های فوتبال دنیا جلو رفته و استعدادهای بهتری را به فوتبال ملی و باشگاهی ایران معرفی کند. شما نیز می توانید عضو باشگاه درفک البرز شده و در مسیر حرفه ای شدن قدم بردارید.
